این دستورالعمل برای شفافیت است یا محدودیت؟!

به گزارش مجله رویگری، دستورالعمل صدور پروانه اجرای نمایش، بازنگری، صادر و منتشر شد، حال مهم ترین سوالی که این دستورالعمل که براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شده به وجود می آورد، این است که آیا در واقع باید تشریح کننده یک قانون باشد یا قرار است فراتر از قانون و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی با اعمال محدودیت های بیشتر همراه باشد؟

این دستورالعمل برای شفافیت است یا محدودیت؟!

به گزارش خبرنگاران، اخیرا اداره کل هنرهای نمایشی و دفتر نوسازی و تحول اداری، دستورالعمل صدور پروانه اجرای نمایش را که در این وزارتخانه بازنگری شده منتشر کردند.

طبق اطلاعات اعلام شده، این دستورالعمل از تیرماه سال گذشته تاکنون مورد بازنگری کارشناسانه قرار گرفته و با اسناد و قوانین بالادستی ذیربط تطبیق داده و بازنگری عمیق شده است. همچنین این کار در راستای مرحله دوم شفافیت و ساماندهی مجوزهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که به 36 مورد رسیده اجرا شده و به این ترتیب یک دستورالعمل 10 بندی منتشر شده که در آن قید شده براساس مصوبه جلسه 461 شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ 6 اردیبهشت سال 1379 ابلاغ می گردد و به جز امضای سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هیچ اشاره ای نشده که آیا این دستورالعمل با توجه به تغییرات در برخی بندهای مصوبه اصلی، به تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی هم رسیده است یا خیر.

در دستورالعمل جدید نکاتی هست که جای آنالیز و سوال دارد چون واکنش هایی را هم از سوی برخی تئاتری ها به دنبال داشته و در این جا به چند مورد آن اشاره می گردد.

اولین موردی که بیشتر سبب گله منتقدان این دستورالعمل می گردد، این است که وقتی تاکید شده این دستورالعمل براساس بازنگری کارشناسانه تدوین شده، کدام کارشناسان تئاتری چنین نظراتی داشته اند . این در حالی است که حتی پیگیری های خبرنگاران هم نشان می دهد دست کم برخی از کارشناسان رسمی و باسابقه اداره کل هنرهای نمایشی همزمان با انتشار رسمی این دستورالعمل از جزئیات آن اطلاع یافته اند.

مسئله دیگر این است که در دستورالعمل بازنگری شده، آمده که کارگردان اثر جهت تقاضای صدور مجوز باید دارای یکی از این شرایط باشد: یا فارغ التحصیل رشته هنرهای نمایشی از یکی از دانشگاه های مورد تایید وزارت علوم یا آکادمی های هنری رسمی باشد، یا معرفی شده از سوی صنوف رسمی هنرهای نمایشی (خانه تئاتر یا انجمن هنرهای نمایشی و ...) باشد یا صلاحیت هنری اش توسط سه نفر از اساتید و پیشکسوتان شناخته شده هنرهای نمایشی تایید شده باشد.

اولین نکته قابل توجه در این بخش محدودیتی است که برای هر فردی از جامعه که بخواهد کار هنری انجام دهد قائل شده که حتی آن را می توان خلاف حقوق شهروندی دانست چرا که اولا کارگردان هایی از گذشته تا به الان بوده و هستند که یا دانشگاه نرفته و تئاتر را تجربی آموخته اند یا فارغ التحصیل رشته های دیگری بوده و تئاتر همواره مورد علاقه و پیگیری شان بوده است. اما سوال مهم این است که مگر مدرک دانشگاه های امروز سینما و تئاتر که همین الان برخی دانشجویانش ادعا می نمایند چیزی از کلاس های درسیِ نمایشی نیاموخته و هر چه یاد گرفته اند از خود تمرین تئاتر و از سر تجربه بوده، اعتبار عملی دارد؟

دوم اینکه وقتی از صنوف رسمی یاد و به خانه تئاتر اشاره می گردد آیا به جامعه تحت پوشش این خانه و جایگاهش میان اکثریت کارگردانان فعال تئاتر توجه شده است؟

نکته سوم درباره تایید صلاحیت هنری است که پیش تر وحید فخر موسوی (رییس شورای ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای نمایشی) از آن به عنوان تایید صلاحیت حرفه ای خبر داده و در کنار دو مورد بالا اعلام نموده بود که سال گذشته با واکنش هایی روبرو شد تا جایی که مدیرکل هنرهای نمایشی را مجبور به شرح کرد.

شهرام کرمی در آخرین روزهای سال 1397 و در گفت وگویی با خبرنگاران، با دعوت از خانواده تئاتر برای شنیدن نظراتشان در آنالیز صلاحیت هنری کسانی که قصد اجرای نمایش دارند، گفته بود: برای پیشگیری از اینکه اثر هنری ارائه شده بویژه آن اثری که مخاطب برایش بلیت خریداری نموده و بهایی می پردازد بی کیفیت نباشد، خیلی اهمیت دارد که قالبی معین گردد. در این راستا پیشنهاداتی در شورا مطرح شد که قرار است آنالیز و راهکارهای قانونی آن طی گردد و اگر نهایتاً با در نظر دریافت جوانب تصویب شد، برای مراحل قانونی آن اقدام کنیم.

او تاکید نموده بود: وظیفه اداره کل هنرهای نمایشی و شورای نظارت و ارزشیابی مطابق قانون حمایت از هنرمندان و یاری به تولیدات نمایشی است و ما خود را مطابق قانون مکلف می دانیم به رشد تئاتر یاری و زمینه ای را برای فعالیت جوانان و هنرمندانی که تازه وارد این عرصه می شوند، فراهم کنیم. در این باره اصلاً قرار بر این نیست که محدودیتی ایجاد گردد و نگاه بر رشد و توسعه تئاتر و کیفیت هنری اثر هنری است.

با وجود این اظهارات کرمی به نظر می رسد همان مصوبه شورای نظارت در سال قبل با کمترین تغییر در این دستورالعمل لحاظ شده ضمن اینکه این پرسش قابل طرح است که اگر کیفیت یک اثر ملاک تدوین چنین بندی بوده، چرا در مرحله بازبینی اعمال نمی گردد و باید حتما با محدود کردن متقاضیان صدور مجوز همراه باشد؟

یکی دیگر از مواردی که در این دستورالعمل جای آنالیز و طرح پرسش دارد ترجمه است که انحصار ایجاد نموده و همینطور مواردی دیگر که با توجه به نظر برخی کارشناسان به نظر می رسد باعث افزایش بروکراسی می گردد. اما نکته عجیب تر ماده 9 است که نوشته در موارد سکوت، ابهام، نقص یا اجمال این دستورالعمل، ضوابط نظارت بر نمایش و صدور پروانه نمایش مصوب جلسه 461 شورای عالی انقلاب فرهنگی ملاک عمل است!

جدا از موارد اشاره شده که تنها بخش از نکاتی است که جای آنالیز دارند، این هم قابل اشاره است که در دستورالعمل جدید نکات مثبتی هست از جمله مجوزی که شورای مرکزی نظارت به صورت سراسری می تواند برای یک نمایش صادر کند، هرچند شاید سابقه لغو کنسرت های مجوزدار در شهرهای مختلف ضمانت اجرایی برای مجوزهای سراسری تئاتر هم باقی نگذارد.

در آخر اینکه این دستورالعمل که هنوز سامانه اش تکمیل نشده و هدایت برای آن وجود ندارد و تعیین نیست وقتی تاکید بر لازم الاجرا بودنش شده چقدر اطلاع رسانی برای تئاتری ها و مدیران تماشاخانهوها اجرا شده، ابتدا توسط اداره کل هنرهای نمایشی با همکاری دفتر حقوقی و مالکیت فکری وزارت متبوع، مورد بازنگری کارشناسی قرار گرفته و تدوین شده و سپس به تأیید دفتر نوسازی و تحول اداری، معاونت امور هنری و معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارتخانه رسیده است؛ یعنی زمانی به تایید و امضای وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسیده که درواقع از پنج کانال عبور نموده ولی نکات مبهم، مورد پرسش و انتقاد آن بر احتیاج به آنالیز دوباره و دست کم شفافیت بیشتر در نظرات کارشناسی را مورد تاکید و توجه قرار می دهد.

خبرگزاری خبرنگاران در این باره آمادگی دارد نظر کارشناسان تئاتری را نسبت به نکات مثبت و منفی این دستورالعمل انعکاس دهد.

منبع: خبرگزاری ایسنا
انتشار: 10 آذر 1398 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: rezaruigari.ir شناسه مطلب: 433

به "این دستورالعمل برای شفافیت است یا محدودیت؟!" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "این دستورالعمل برای شفافیت است یا محدودیت؟!"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید