یخچال دره یخار در دماوند، عکس - مجله رویگری

این یخچال که بیشتر به نام دره یخار شناخته می گردد در جبهه شرقی کوه دماوند قرار گرفته است و در هنگام صعود یال شمال شرقی دماوند قابل دیدن است.یخچال یخار یکی از ناشناخته ترین و سخت ترین راستا های صعود به قله 5671 متری دماوند است.

این یخچال عظیم و متغیر دارای 5 دهلیز عظیم یخی بوده که مشهورترین و بلندترین آن ها یخار نام گرفته است. در سمت چپ این یخچال دهلیز جنوبی یخار واقع شده است که به ابتدای بام برفی و یال سنگی تپه گوگردی ختم می گردد. در سمت راست یخار 3 دهلیز فرعی وجود دارد که اولین دهیز از سمت راست به یال تخت فریدون (شمال شرقی) رسیده و دو دهلیز فرعی دیگر به قله ختم می شوند.

از بین این چهار دهلیز، دهلیز جنوبی خطرات کمتری برای صعود دارد چرا که انتهای آن فراخ بوده و شیب کمی دارد به این ترتیب از ریزش سنگ کمتری نیز برخوردار است. جنس یخ دهلیزهای فرعی مرغوب نبوده و برای صعود مناسب نیستند و اما برخلاف دهلیز جنوبی دهلیز فرعی میانی که مستقیما به قله می رسد بیشترین ریزش سنگ را بالاخص در ساعات اولیه تابش آفتاب دارد!

یخچال اصلی یخار از ارتفاع تقریبی 4100 متر آغاز شده و تا قله ادامه می یابد که در سال های مختلف و با تغییر شرایط آب و هوایی بین 1300 تا 1700 متر یخچال را در خود جای داده است و این در حالی است که در نقاط مختلف راستا با شیب های متفاوتی از 50 تا 80 درجه میزبان صعود کنندگان از این راستا است. دلیل اصلی شکل گیری این یخچال عظیم را می توان ذوب شدن برف های همیشگی قله و پس از آن انجماد در پشت دیواره ها (برج ها) یخار دانست. چرا که زاویه قرارگیری دیواره های کناری یخار به طوری است که تنها 2 تا 3 ساعت از هر روز در معرض تابش نور آفتاب واقع شده است و همین امر نیز باعث سرمای طاقت فرسای این ناحیه از کوه دماوند می گردد. از این رو می توان گفت بهترین نوع یخ در بین 5 دهلیز یخار در دهلیز مرکزی وجود دارد که جنس آن از نوع شکننده بلوری و به رنگ سبز و خاکستری است.

برای صعود از این یخچال یخار می توان از سه طریق به دره وارد شد:

1. یال شمال شرقی: متداول ترین طریق، راستا عادی یال شمال شرقی است که مبداء آن روستای گزانه بوده و تا چشمه پهن کوه امتداد می یابد. چشمه پهن کوه محل دو راهی دره یخار و راستا عادی صعود به سمت پناهگاه تخت فریون (در ارتفاع 4300 متری) است. برای ورود به دره از این طریق تنها کافیست از چشمه پهن کوه به سمت چپ (تلخ رود) تراورس نموده و وارد دره شد. در ابتدای این راستا چهار چشمه آب و دو آبشار کوچک دیده می گردد که متاسفانه آب تمامی آنها تلخ بود و مزه آهن زنگ زده دارند به طوری که حتی استشمام بوی آن نیز حس بدی را به انسان می دهد.

2. یال اصلی قله منار: دومین راستای که می توان از آن کمی راحت تر وارد دره شد، فرود از روی یال اصلی قله منار است که برای دسترسی به آن بایستی بعد از چشمه پهن کوه راستا عادی صعود یال شمال شرقی را پیش گرفته و تا گردنه قبل از شن اسکی عظیم قله منار که عموما برای فرود از قله منار مورد استفاده قرار می گیرد ادامه داد. از اینجا به بعد کافی ست که به سمت چپ (دره یخار) تراورس نموده و تا روی گرده اصلی قله منار ادامه داد. حال شیبی شنی را که در حدود 300 متر است فرود رفته و وارد دره می شویم. این راستا برای افرادی که می خواهند حرکت کمتری بر روی شن و سنگ روان داشته باشند توصیه می گردد، اما لازم بذکر است که ارتفاع صعود شده بر روی یال منار بی فایده شده و باید آنرا فرود رفت. در هر صورت این راستا بدون شن است!

3. راستا ملارد: سومین راستا و بهترین راستا برای وارد شدن به دره راستا ملارد (یال سمت چپ دره یخار) است. اگر بخواهید از این راستا وارد دره شوید حدود 4 ساعت کوهپیمایی با کوله های سنگین تا پهن کوه را نخواهید داشت. تنها کافی است با وسیله نقلیه مناسب (وانت یا اتومبیل های مخصوص) از جاده ملارد حرکت نموده و هنگامی که به روبروی چشمه پهن کوه رسیدید، یکی از دهلیزهای شنی را فرود آمده و به پهن کوه بروید. حال شما بدون پیمایش راستا گزانه تا پهن کوه و بدون خستگی کوله کشی در چشمه پهن کوه هستید. از اینجا به بعد راستا به همان دو شکل بالا که شرح داده شد، امتداد خواهد یافت. یعنی می توان هم از ابتدای امر وارد دره شد یا اینکه از گردنه منار به درون دره فرود رفت.

منبع: گردشبان