مواظب سبک زندگی بچه ها خود باشیم، چون بر سلامت روان شان در نوجوانی تاثیر می گذارد - مجله رویگری

نتایج این تحقیق نشان می دهد که زمان زیاد استفاده از دستگاه های دیجیتال، به ویژه گوشی همراه، باعث افزایش سطح استرس و افسردگی در نوجوانی می گردد. از طرف دیگر، فعالیت بدنی بیشتر در دوران کودکی و نوجوانی می تواند نقش محافظتی در برابر مسائل روانی داشته باشد. این یافته ها نشان می دهند که کنترل زمان استفاده از صفحه نمایش (Screen Time) (موبایل و تبلت و هر صفحه نمایشی) و تشویق به فعالیت بدنی از سنین پایین، راهکاری مؤثر برای کاهش مسائل روانی نوجوانان است.

این تحقیق نشان می دهد که عادت های کودکی تأثیر شگرفی بر زندگی آینده فرد دارند. سبک زندگی بی تحرک، استفاده زیاد از تلفن همراه و کمبود فعالیت بدنی نه تنها بر سلامت جسمانی، بلکه بر بهزیستی روانی نیز تأثیر مستقیم دارد. آیا ممکن است که تغییر این رفتارها از کودکی، نوجوانان را در برابر افسردگی و اضطراب مقاوم تر کند؟

اهمیت این پژوهش در سلامت روان نوجوانان

???? مسائل افسردگی و اضطراب از جمله رایج ترین اختلالات روانی در نوجوانان و جوانان هستند.

???? مطالعات نشان داده اند که 25 تا 30 درصد نوجوانان در سراسر دنیا با این مسائل دست وپنجه نرم می نمایند.

???? این اختلالات یکی از مهم ترین دلایل کاهش کیفیت زندگی، کاهش عملکرد تحصیلی و افزایش مسائل ارتباطی در نوجوانان هستند.

???? شناخت عوامل مؤثر بر سلامت روان و اقدام زودهنگام می تواند در کاهش این مسائل و پیشگیری از اختلالات روانی در آینده تأثیر بسزایی داشته باشد.

روش پژوهش

این تحقیق یک مطالعه طولی (Cohort Study) است که 187 نوجوان فنلاندی را از دوران کودکی تا نوجوانی آنالیز نموده است. اطلاعات اولیه بین سال های 2007 تا 2009 جمع آوری شد و پیگیری داده ها 8 سال بعد (2015 تا 2017) انجام شد.

???? در این پژوهش، چهار عامل سبک زندگی مورد آنالیز قرار گرفتند:

1- فعالیت بدنی (Physical Activity - PA)

2- مدت زمان نشستن (Sedentary Behavior - SB)

3- مدت و کیفیت خواب (Sleep Duration & Quality)

4- کیفیت رژیم غذایی (Diet Quality)

✅ فعالیت بدنی و زمان استفاده از صفحه نمایش به وسیله پرسشنامه ارزیابی شدند.

✅ مدت و کیفیت خواب، شدت فعالیت بدنی و زمان نشستن به وسیله دستگاه های حرکتی و سنجش ضربان قلب آنالیز شد.

✅ رژیم غذایی به وسیله آنالیز های 4 روزه و شاخص رژیم غذایی دریای بالتیک (Baltic Sea Diet Score) ارزیابی شد.

✅ مقدار استرس به وسیله مقیاس استرس ادراک شده کوهن (Cohen Perceived Stress Scale) و علائم افسردگی به وسیله پرسشنامه افسردگی بک (Beck Depression Inventory) میزان گیری شد.

یافته های کلیدی پژوهش

• استفاده زیاد از موبایل و کامپیوتر استرس و افسردگی را افزایش می دهد
• نوجوانانی که زمان بیشتری را صرف استفاده از موبایل و کامپیوتر نموده بودند، سطح استرس و افسردگی بیشتری داشتند.
• استفاده زیاد از موبایل نه تنها باعث کاهش تعامل اجتماعی و افزایش انزوای فردی می گردد، بلکه فکر را درگیر اطلاعات بیش ازحد و اضطراب ناشی از مقایسه اجتماعی در شبکه های اجتماعی می نماید.
• این اثر حتی بعد از در نظر گرفتن سایر عوامل مانند رژیم غذایی و فعالیت بدنی همچنان قوی باقی ماند.
• فعالیت بدنی نقش محافظتی در برابر استرس و افسردگی دارد
• نوجوانانی که در دوران کودکی فعالیت بدنی بیشتری داشتند، کمتر دچار استرس و افسردگی شدند.
• ورزش های نظارت شده (Supervised Exercise) بیشترین تأثیر را در کاهش علائم افسردگی نشان دادند.
• فعالیت بدنی می تواند به وسیله افزایش ترشح اندورفین (هورمون شادی) و بهبود عملکرد شناختی، به تقویت سلامت روان یاری کند.
• نشستن طولانی مدت اثرات متفاوتی دارد، اما نوع آن مهم است
• نشستنی طولانی مدت همواره تأثیر منفی ندارد، اما نوع فعالیت در هنگام نشستن اهمیت زیادی دارد.
• نشستن برای مطالعه یا فعالیت های آموزشی با افزایش استرس و افسردگی همراه نبود، اما نشستن طولانی مدت همراه با استفاده از موبایل و کامپیوتر باعث افزایش مسائل روانی شد.
• کیفیت خواب مهم تر از مدت خواب است درحالی که تصور می گردد خواب کوتاه باعث افسردگی می گردد، این مطالعه نشان داد که کیفیت خواب از مدت آن مهم تر است. اگرچه نوجوانان مورد مطالعه به میزان کافی می خوابیدند، اما کیفیت خواب بعضی از آن ها پایین بود و این عامل می توانست بر سلامت روان آن ها تأثیر بگذارد.
• رژیم غذایی تأثیر مستقیمی بر سلامت روان نداشت برخلاف بعضی مطالعات قبلی، این پژوهش نشان داد که کیفیت رژیم غذایی ارتباط مستقیمی با افسردگی و استرس نداشت. یکی از دلایل احتمالی این نتیجه این است که شرکت نمایندگان این مطالعه، به طور کلی رژیم غذایی متعادلی داشتند.

نتیجه گیری و توصیه های کاربردی

✅ کاهش زمان استفاده از موبایل و کامپیوتر در دوران کودکی و نوجوانی می تواند سطح استرس و افسردگی را کاهش دهد.

✅ افزایش فعالیت بدنی، به ویژه ورزش های نظارت شده، یکی از برترین راه ها برای تقویت سلامت روان نوجوانان است.

✅ بهبود کیفیت خواب و مدیریت مقدار استفاده از موبایل قبل از خواب می تواند تأثیر مثبتی بر سلامت روان داشته باشد.

✅ ایجاد تعادل بین فعالیت بدنی، زمان نشستن، خواب و استفاده از دستگاه های دیجیتال کلید حفظ سلامت روان نوجوانان است.

پیشنهادهایی برای والدین و مربیان

برنامه هایی برای کاهش استفاده از تلفن همراه و افزایش تعامل اجتماعی طراحی کنید.

بچه ها و نوجوانان را به فعالیت های بدنی، ورزش و بازی های گروهی تشویق کنید.

برنامه های منظم خواب را برای نوجوانان تنظیم کنید و تأکید کنید که قبل از خواب از موبایل استفاده ننمایند.

منبع: جاما